Rodinal – najstarszy wywoływacz świata i jego surowa prawda.
Niektórzy mówią, że to trucizna, która wyżera detale. Dla mnie to płynna definicja fotografii analogowej. Jeśli szukasz gładkości cyfrowego obrazka, omijaj Rodinal szerokim łukiem. Ale jeśli szukasz krawędzi tak ostrej, że można się nią skaleczyć, i ziarna, które buduje strukturę zdjęcia – zostań na chwilę.
Dlaczego w 2026 roku wciąż sięgam po tę chemię?
Używam Rodinalu (często pod nazwą Adonal czy R09) od lat i nauczyłem się jednego: to wywoływacz dla cierpliwych. Portret Weroniki, który widzicie powyżej, to klasyka gatunku: Ilford FP4 naświetlony w Łysym Młynie pod Poznaniem, wywołany w roztworze 1+50.
Oto 3 powody, dla których warto wlać go do koreksu:
Kontur, który wygrywa z czasem. Rodinal to wywoływacz krawędziowy (acutance developer). Nie rozpuszcza ziarna, on je celebruje. Dzięki temu obraz wydaje się ostrzejszy niż w przypadku drobnoziarnistych kąpieli. Przy średnim formacie, jak mój Pentacon Six, daje to niesamowite wrażenie trójwymiarowości.
Nieśmiertelność. Możesz zapomnieć o otwartej butelce na 10 lat, a ona wciąż będzie działać. Z czasem ciemnieje, staje się brunatna, ale jej parametry pozostają niemal niezmienne. To jedyna stała w tym niepewnym świecie analogu.
Elastyczność (Stand Development). Kiedy mam trudny materiał z dużymi kontrastami, idę w rozcieńczenie 1+100 i wywoływanie statyczne (stand). Godzina w koreksie, dwa obroty na początku i spokój. Rodinal sam dba o to, by nie wypalić świateł i wyciągnąć detale z cieni.
Moja recepta na sukces (Workflow):
Dla Ilforda FP4 (ISO 125) i Rodinalu 1+50 zazwyczaj trzymam się 15 minut w 20 stopniach. Agitacja? Bardzo oszczędna. Dwie przewrotki na minutę. Zbyt mocne machanie koreksem przy Rodinalu to przepis na "piasek" w niebie i utratę subtelności.
Rodinal nie wybacza błędów w naświetlaniu, ale nagradza prawdą. Spójrzcie na fakturę swetra na zdjęciu Weroniki – chemia wyciągnęła tam każdą nitkę, zachowując jednocześnie charakterystyczną dla kliszy miękkość.
A Ty? Boisz się ziarna, czy potrafisz je oswoić?
: